Bu sayımızda sizlere akıllı telefonlar ile tablet
bilgisayarın vazgeçilmez işletim sistemi olan Android' i tanıtmak istiyoruz.
Günümüzde akıllı telefonlar ile tablet bilgisayarlar benzeri mobil cihazlarda
piyasaya hakim işletim sistemleri iOS, Android ve Windows Phone' dur. Eskiden
çok kullanılan Symbian işletim sistemi, artık piyasadan silinmiştir. Bugün
artık piyasanın hakimi Google firması tarafından Linux tabanlı olarak
geliştirilen Android işletim sistemidir. Kısaca söylemek gerekirse Mobil
İşletim Sistemleri, bir cep telefonunda bulunmayan esneklik, özellik ve de
uygulama sayısını akıllı telefonlara verir.
Android Nedir ?
Android; Google, Open Handset Alliance ve özgür yazılım
topluluğu tarafından geliştirilen, Linux tabanlı, mobil cihaz ve cep
telefonları için geliştirilmekte olan, açık kaynak kodlu bir mobil işletim
sistemidir.
Android, aygıtların fonksiyonelliğini genişleten uygulamalar
yazan geniş bir geliştirici grubuna sahiptir. Android için halihazırda 250,000'
den fazla uygulama bulunmaktadır. Google Play ise, Android işletim sistemi
uygulamalarının çeşitli sitelerden indirilebilmesinin yanısıra, Google
tarafından işletilen kurumsal uygulama mağazasıdır. Geliştiriciler ilk olarak
aygıtı, Google'ın Java kütüphanesi aracılığıyla kontrol ederek Java dilinde
yazmışlardır.
Open Handset Allience, 5 Kasım 2007' de Android' i kurduğunu
duyurmuştur ve ardından 34 adet donanım, yazılım ve telekom şirketi, mobil
cihazlar için telif hakkı olmayan bir işletim sisteminin teknolojinin gelişimi
için yararlı olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır. 2008' de piyasaya
sürüldüğünde, birçok Android İşletim Sistemi Apache free-software ve Açık
Kaynak Kodu lisansıyla geliştirilmeye açık hale gelmiştir.
Android, linux çekirdeği üzerine inşa edilmiş bir mobil
işletim sistemidir, bu sistemde ara katman yazılımı, kütüphaneler ve API C
diliyle yazılmıştır. Uygulama yazılımları ise, Apache harmony üzerine kurulu
java-uyumlu kütüphaneler ihtiva eden uygulama iskeleti üzerinden çalışır.
Android, derlenmiş java kodunu çalıştırmak için dinamik çevirmeli (JIT) Dalvik
sanal makinasını kullanır ve cihazların fonksiyonerliğini artıran uygulamaların
geliştirilmesi için çalışan geniş bir programcı-geliştirici çevresine sahiptir.
Android'in Gelişimi
- Google, Android'i satın aldıktan sonra telefon
üreticilerini yanına alarak Open Handset Alliance (OHA) birliğini kurdu.
Android'in gelişimi OHA eliyle yönetilmeye başlandı.
- Android 1.0 HTC Dream' in işletim sistemi olarak
telefonlara ilk adımını attı. Bu sürüm; kamera desteği Wi-Fi, bluetooth,
klasörler, bir web tarayıcısı, uyarılar, sesli arama, YouTube, alarmlı saat,
galeri gibi özellikler sunuyordu.
- 9 Şubat 2009' da Android 1.1 yayınlandı. Bu sürüm bir
önceki sürümdeki sistem hatalarını düzeltmeyi ve API' yı geliştirmeyi
amaçlıyordu.
- 30 Nisan 2009' da Android 1.5 (Cupcake) yayınlandı.
Bluetooth desteği, kamera kaydı, video gösterimi, Picasa, sık kullanılan klasör
ve widgetları kişiselleştirebilme, yazı tahmin edebilen klavye ve animasyonlu
ekran özellikleri Android' e kazandırıldı.
- 15 Eylül 2009'da Android 1.6 (Donut) yayınlandı. Ekran
çözünürlüğü yükseltildi. Doğru çeviri yapma ve okutma özelliği, geliştirilmiş
android market, galeride çoklu silme, sesli arama, WVGA ekran çözünürlük
desteği Android' e kazandırıldı.
- 29 Ekim 2009' da Android 2.0 ve 2.1 (Eclair) yayınlandı.
HTML 5 ve Bluetooth 2.1 desteği kazandırıldı. Sanal klavye ve yüksek ekran
çözünürlüğü desteği ile özelleştirilebilen arayüz özelliği eklendi.
Geliştirilmiş Google Maps, hareketli duvar kağıtları ve dijital zoom özelliği
de kazandırıldı.
- Mayıs 2010' da Android 2.2 (Froyo) yayınlandı. 720p ekran
çözünürlüğü desteği, usb bağlantı, Wi-Fi tarayıcı özelliği, Flash Player 10.1
desteği eklendi.
- Şubat 2011' de Android 2.3 (Gingerbread) yayınlandı. Çoklu
kamera ve çoklu dokunmatik desteği eklendi. XGA (1366×768) ekran çözünürlük
desteği, video arama özelliği eklendi.
- Yine Şubat 2011'de Android 3.0 (Honeycomb) yayınlandı.
Android işletim sistemi, tabletlerle uyumlu hale getirildi.
- Ekim 2011' de Android 4.0 (IceCream Sandwich)
yayınlandı.Yüz tanıma fonksiyonları ve NFC ile dosya paylaşımı özellikleri
eklendi.
- Mart 2012' de Android Market' in adı Google Play olarak
değiştirildi.
- Temmuz 2012' de 4.1 (Jelly Bean) yayınlandı. Aynı anda iki
uygulama açma özelliği Android' e kazandırıldı. Butter project (takılmadan
kayan ekran) ve enerji verimliliği sağlandı.
- Ekim 2012' de 4.2 (Jelly Bean Plus) yayınlandı. Çoklu
kullanıcı, 360 derece panoramik fotoğraf, Swype klavye kazandırıldı.
- 11 Şubat 2013' de 4.2.2 (Jelly Bean Plus) yayınlandı. Bu
güncelleme "performansı ve kararlılığı artırır" temasıyla çıkarıldı.
Isınma ve donma problemleri giderildi.
- 24 Temmuz 2013' de 4.3 (Jelly Bean) yayınlandı. Çoklu
kullanıcı için ebeveyn kontrolü, oyunlar için OpenGL ES 3.0 desteği, diğer
teknolojik aletlere bağlanmak için ilk akıllı bluetooth teknolojisi, Wifi' yi
açıp kapatmak yerine otomatik açılıp kapanabilen akıllı wifi teknolojisi
eklendi.
Sürümler
Bölümleri
Android işletim sistemi beş kısımdan oluşur.
1. Çekirdek:
Linux kernelidir. Güvenlik, hafıza yönetimi, süreç yönetimi, ağ yığınları ve
sürücü modellerini içerir.
2. Android
Runtime: Sanal makinedir. Dalvik Sanal Makinesini de içerir.
3. Kütüphaneler:
Veritabanı kütüphaneleri, web tarayıcı kütüphaneleri, grafik ve arayüz
kütüphanelerini içerir.
4. Uygulama
Çatısı: Uygulama geliştiricilere geniş bir platform sunan kısımdır.
5. Uygulama
Katmanı: Doğrudan Java (programlama dili) yle geliştirilmiş uygulamaları
içerir.
Android' in kısa süre içerisinde bu kadar başarılı olmasının
sebebi, Linux tabanlı ve tamamı özgür lisanslarla yazılmış bir uygulama
olmasındandır. Tamamen ücretsiz olması nedeni ile tüketicilerin gönüllerine
taht kurmuş, birçok telefon ve mobil cihaz üreticisi tarafından da Microsoft'
un tekelinin kurtulmak için desteklenmiştir.
Sonuçta dünyaca ünlü birçok firmanın, üniversitelerin,
geliştirici gruplarının ve linux gönüllülerinin çabaları ile ortaya ticari
anlamda da başarılı bir kararlı bir yazılım ortaya çıkmıştır. Bu başarılı
işbirliğinin geldiği nokta itibariyle kimse artık işletim sistemlerine büyük
paralar ödemek istemiyor.
İşin sırrı linux tabanlı yazılım çekirdeğinin son derece
küçük boyutta olmasında. Linux, 1991 yılında Finlandiyalı bir üniversite
öğrencisi olan Linus Torvalds tarafından, daha eski işletim sistemlerinden
birisi olan UNIX' den esinlenerek geliştirilmeye başlanmıştı. Linus hâlen
çekirdek geliştirme ekibindedir ve geliştirme faaliyetleri de Linux Vakfı
bünyesinde devam etmektedir. Özgür Yazılımı desteklemek amacaıyla birçok ünlü
şirket Linux Vakfını maddi olarak desteklemektedir.
Linus
Torvalds
İşletim Sistemi' nin çekirdeği bu kadar küçük olmasına
rağmen, linuxla yapabileceklerinizin sınırı yok. Geliştiricilerin tamamen özgür
olarak çalışabildikleri bu temel üzerine, masaüstü bilgisayarlarda kullanılan
Ubuntu gibi mükemmel bir işletim sistemi yazılabildiği gibi, Android gibi mobil
cihazlarda kullanılan mobil işletim sistemi de yazılabilmektedir.
Özellikleri
Android' in son sürümleri, çoklu-görev (multitasking),
çoklu-dokunuş (multitouch) ve Flash desteğiyle beraber gelmektedir. Android
Market ile uygulamalar da yüklenebilmektedir.
-
Handset Çizimler: Sistem, VGA, 2D
grafik arşivler, OpenGL ES 3.0 tabanlı 3D Grafik arşivlerine ve geleneksel
telefon çıkışlarına son derece kolay uyum sağlar.
-
Depolama: Bilgi depolama amaçlı SQLite
kullanılmaktadır.
-
Bağlanabilirlik: Android, GSM,
Bluetooth, EDGE, 3G, NFC ve Wi-Fi bağlantısını destekler.
-
Mesajlaşma: Hem SMS hem de MMS desteği
vardır.
-
Web Tarayıcısı: Android' in web
tarayıcısı açık kaynak kodlu WebKit application framework üzerine kuruludur.
-
Medya Destekleri: Android, MPEG-4, MP4,
H.264, MP3, ve AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF gibi ses/video/resim formatlarını
desteklemektedir.
-
Ek Donanımları: Android, anti-titremeli
video/foto kameraları, touchscreenler, GPS, pusulalar, accelerometrelerde son
derece yeteneklidir.
Google Play
Makalemizin son bölümünde de Android' in başarısının altında
yatan en büyük etkenlerden birine daha değinelim istedik. Google Play sitesi;
binlerce geliştiricinin uygulamalarını tanıtmasına, ücretsiz dağıtmasına veya
satmasına yarayan bir ekosistemdir.
Eğer içerisinde Android yüklü cep telefonu vb mobil
cihazınız varsa; Google Play sitesi, mutlaka uğramanız gereken bir adrestir.
Milyonlarca uygulama arasında size uygun bir tanesini bulamamanız imkansız.
Oyunlardan, ofis yazılımlarına, ezan vakitlerinden, kıble
bulucusuna, navigasyon programlarından, yıldız ve gezegen haritalarına, banka
uygulamalarından, sözlüklere kadar
milyonlarca uygulama sizleri bekliyor.
Android bir başka güzelliği de Apple' ın ürettiği iOS' un
aksine illaki Google Play' e bağımlı değilsiniz. Tamamen açık kaynak kodlu
olduğu için Android' e başkaca bir programa ihtiyaç duymadan istediğiniz
uygulamaları kendiniz de yükleyebilirsiniz. Bunun için uygulamanın kurulum
dosyalarını (apk uzantılı) internetten indirmeniz yeterli.
Her güzel şey gibi Android' in de kusurları var. Bunların
başında özellikle son yıllarda kullanıcı sayısının çok fazla artması nedeni ile
virüslerin de artması geliyor. Aslında linux dünyası virüslere pek alışık
değildir. Ancak Android' in genelliği virus yazanların da işlerini
kolaylaştırdı. Bu nedenle telefonunuzda veya tabletinizde ücretsiz de olsa
mutlaka antivirüs yazılımı kullanın. Böylece gelebilecek saldırı ve zararlardan
korunmuş olursunuz.
Kaynakça:
1. http://tr.wikipedia.org/wiki/Android_(i%C5%9Fletim_sistemi)
2. http://tr.wikipedia.org/wiki/Linux
3. https://play.google.com
4. http://www.android.com/
1 yorum:
Yusuf merhaba, nereden abone olabiliriz? Ben mi göremiyorum?
Yorum Gönder