Kumarı,
kısaca maddi kazanç elde etmek umuduyla oynanan, genellikle şansa
dayalı oyun olarak tanımlayabiliriz. Birden fazla kişi arasında
rekabete dayalı bir şekilde oynanabildiği gibi, bir kişi
tarafından bir oyun makinasına karşı da oynanabilir. Bir oyunda
şahsi maddi varlıklarını (genellikle para) risk etmeye kumar
oynamak denir.
Bu
konuda mevzuatımızı incelediğimizde ilk akla gelen TCK' nun 228.
maddesidir:
Kumar
oynanması için yer ve imkan sağlama
Madde 228- (1) Kumar oynanması
için yer ve imkan sağlayan kişi, bir yıla kadar hapis ve adlî
para cezası ile cezalandırılır.
(2)
Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması halinde,
verilecek ceza bir katı oranında artırılır.
(3)
Bu suçtan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik
tedbirlerine hükmolunur.
(4)
Ceza Kanununun uygulanmasında kumar, kazanç amacıyla icra edilen
ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır.
Madde
metni incelendiğinde kanun koyucunun asıl olarak kumar oyanatan
kişileri cezalandırdığı ortaya çıkmaktadır. Zaten madde
başlığı da “kumar oynanması için yer ve imkan sağlama”
dır.
Dolayısıyla
kumar oynayanların bu madde kapsamında cezalandırılması mümkün
değildir. Onlar hakkında ancak Kabahatler Kanunu' nun 34. maddesi
uygulanabilecektir:
Kumar
Madde
34 - (1) Kumar oynayan kişiye, yüz Türk Lirası idarî para cezası
verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin
kamuya geçirilmesine karar verilir.
(2)
Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk
görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir karar
verir.
Bilindiği
üzere Türkiye' de kumar yasak ve kumarhaneler de yaşanan acı
olaylar sonucunda toplumda oluşan infial nedeniyle kapatılmıştı.
Ancak gelişen internet teknolojileri, yurtdışında kurulmuş
siteler üzerinden kumarı insanımızın yaşamına yeniden soktu.
Belki
size çok uzak bir kavram ama Türkiye' de 2 milyon kişi internet
üzerinden kumar oynuyor. Çılgın paraların döndüğü bu sanal
dünyayı beş ana teknoloji yönetiyor. Milli Piyango İdaresi' nin
tespitlerine göre, internette oyun oynanan 6 bini aşkın site
bulunuyor ve her geçen gün de yenileri kuruluyor. Türkiye' de bu
sitelere ayda en az 2.000.000 dolar para yatırılıyor.
İnsanların
bu işten nasıl para kazandığını anlatmak amacıyla
verebileceğimiz en iyi örnek ünlü Hilton Otelleri olabilir. Otel
grubunun üst düzey bir yetkilisi, 2004 yılında elde ettikleri
gelirin yüzde 90' ının sanal kumardan geldiğini açıkladı.
Sanal
kumarhanelerin tarihi 1994 yılında bize oldukça uzakta olan bir
yerde başlıyor. Bermuda Antigua ülkesinin serbest ticaret ve
işletme bölgesi kanununu yürürlülüğe sokmasıyla sanal casino
işletmeciliğinin önü açılıyor. Antigua, bügün sanal casino'
lar arasında en popüler lisans yeri olarak bilinir. 1994 yılında
Microgaming ve 1995 yılında CryptoLogic teknolojisinin
geliştirilmesiyle başlayan sanal casino fırtınasına, 1996' da
Boss Media katılır. Sanal casino' larda parasal işlemlerin
temelini ise Cryptologic atar. İlk defa internet üzerinden parasal
işlem yapabilen ECash sisteminin geliştirilmesiyle internette
paralı kumar oyunları sektörünün onü açılmış olur.
2002
yılında bir oyuncunun ilk defa 1,5 milyon dolar ikramiyeyi
vurmasıyla, sektöre hem yeni casino siteleri hem de kumar
oyuncuları akın akın gelmeye başlar. 1999 yılında 700' e ulaşan
casino sitesi sayısı bügün 6.000' in üzerinde bulunuyor. Sanal
casino' lara dünyanın her yerinden milyonlarca kişi milyarlarca
dolarını yatırıyor ve trilyonlara varan oyun oynanıyor.
KULLANILAN
TEKNOLOJİLER
Sektöre
damgasını vuran beş ana sanal kumar teknolojisi bulunuyor: Net
Entertainment, Real Time Gaming (RTG), Microgaming, Cryptologic
(Wagerlogic) ve Playtech.
Bunlar
sektörün altı büyükleri diye anılıyor ve sanal casino
dünyasının yüzde 80' ini elinde tutuyorlar. Bu şirketler oyun
programını geliştirme, işlemlerini denetimden geçirme, yeni
oyunlar ekleme, teknolojiyi ve bakımını destekleme, ödemeleri ve
işlemleri gerçekleştirme görevlerini yerine getiriyor.
Lisans
kullanım hakkını kiralayan casino sahipleri, oyun programlarını
değişik markalar altında sunabiliyor. Örneğin bir kumar oyuncusu
beş ayrı casino sitesinde farklı hesaplar açtığını sanabilir;
ama aslında sonuçta aynı casino programında oyun oynuyordur.
NASIL
ÇALIŞIYOR
Sanal
kumarhanelere bir "tık" ile girilip 10 cent ile oynamaya
başlanabiliyor. Buna karşılık üst sınır bulunmuyor.
İnternetteki kumar siteleri reklamlarını yine internetteki siteler
üzerinden yapıyor. Örneğin herhangi bir servis sağlayıcısından
maile bakmak için girildiğinde bu kumar sitelerinin reklamına
rastlanabiliyor. Kumarhaneye girmek için "tıklamak"
yetiyor.
Yeni
kumar bağımlıları yaratmak için siteler eğitim de veriyor. Bazı
kumar siteleri yeni başlayanlar için öğrenme amaçlı bir menü
bile oluşturmuş. Bazı casinolarda cep telefonundan bile oyun
oynanabiliyor. Bunun için telefonunuza uygun yazılımı yüklemeniz
yeterli oluyor.
Sanal
kumarcıların yakından tanıdığı ünlü playtech yazılımlı
kumarhaneler ise, kameralı canlı oyunlarında kullandığı bayan
kurupiyerleri ile çok popüler. Bu kumarhanelerde ekstra bonuslar da
mevcut. Bu tür kumarhaneler, o ay içinde kredi kartı dışında
yatırılan her paraya bonus veriyor. Bu sayede kredi kartına
ödeyecekleri işlem komisyonlarını oyunculara dağıtıyorlar.
BANKALAR
DA KAZANIYOR
Sanal
kumar oynamak için en çok kulanılan ödeme şekli kredi kartı.
Müşteri, kredi kartı numarası ve kartın arkasında bulunan CVC
numarasını vererek sitenin hizmetinden yararlanabiliyor. Bankalar
internetten oynanan kumarda, kredi kartından nakit avans çekilmiş
gibi işlem yapıyor, müşteriye günlük faiz uyguluyor.
Oyuncu
kaybetmek istemeyen kumar siteleri bunun da önlemini almış. Faiz
ödemek istemeyen müşterileri için havale, paypal, doku, netteller
vb ödeme türlerini de kabul ediyorlar.
SANAL
KARTLAR REVAÇTA
Genelde
kullanıcıların kredi kartı bilgilerini vermekten korkmaları
nedeniyle kredi kartına bağlı "sanal kart" kullanımı
da oldukçe revaçta. Kartın limiti kullanıcı tarafından
belirleniyor. Sadece internette yapılan alışverişlerde
kullanılıyor. Alışveriş bittikten sonra bu kart başkaları
tarafından kullanılamıyor. Sisteme kayıtlı binlerce kullanıcı
var. Türkiye, tüm dünyadaki sanal kart kullanımında oldukça
önlerde. 2002 yılında Europay' in yaptığı araştırmada tüm
dünyada ABD' den sonra en çok sanal kart kullanan ülke Türkiye.
Sanal Kart pekçok banka tarafından veriliyor.
BDDK
TARAFINDAN YASAKLANDI
İnternette
kredi kartı ile kumar oynanmasının önlemini almak imkansız
değil. İnternet üzerinden yasadışı bahis oyunlarındaki gözle
görülür artışın ardından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu (BDDK) da bankaları uyardı. Kurum, banka kartları ve kredi
kartlarının spor müsabakalarıyla ilgili yasa dışı bahis
işlemlerinde kullanılmamasını istedi. Nasıl hareket edilmesi
gerektiğini hatırlatan bddk bankalara, bahiste kullanıldığının
tespit edilmesi halinde kartların kapatılması talimatını verdi.
Bunun için gerekli sistemin kurulması gerektiğini vurguladı.
Yazıda, 2 Ağustos 2013 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan ‘6495
sayılı kanuna atıfta bulunuldu. Bankacılık hizmetleri ve
işlemleri ile banka kartı ve kredi kartlarının, 7258 sayılı
kanunda belirtilen suçlarda kullanılmasının önlenmesinin BDDK’
nın yetki ve görevleri arasında olduğu hatırlatıldı.
Talimat
çerçevesinde, kredi kartı vasıtasıyla internet üzerinden
oynanan bahis oyunları bankalarca tespit ediliyor. Daha sonra
işlemin kullanıldığı bütün kartlar ve işlemler Maliye’ ye
bildirilerek bir sonraki aşamada da söz konusu kartlar kapatılıyor.
Bu nedenle sanal kumar oynatan sitelerin, ön ödemeli sistemlere
yöneldikleri dikkat çekiyor.
İnternetteki
kumar sitelerinin perdelenmesi de mümkün. Ancak bunun için mahkeme
kararı gerekiyor. Tamamen teknik bir mücadele yönteminde ise
hackerlar kullanılıyor. Hackerlar ile kumar siteleri
çökertilebiliyor. Bu işlemden bıkan siteler faaliyetine son
verebiliyor.
SİTELER
NASIL KURULUYOR?
Gibraltar,
Hollanda Antilleri, Güney Afrika, Dominik Cumhuriyeti, Cebelitarık,
Grenado, Güney Kıbrıs gibi ülkelerde kurulan şirketler ortalama
100 bin dolar ödeyerek lisans alıyorlar. Ülkelerden resmi lisans
alan kumarhaneler, İnteraktif Oyun Konseyi' ne bağlı bulunuyor.
Konsey bu şirketlere yazılım, muhasebe ve sigorta desteği
veriyor.
Çeşitli
ödeme şekilleri ile faaliyet gösteren bu şirketler, bankacılık
hizmetlerinden yararlanarak sitelerinde kumar oynayanları yakın
takibe alıyorlar. Neteller (ATM sisteminden para çekme-yatırma),
bankaya havale, kredi kartı, Western Union (para transferi), çek
gönderme, fire pay (Neteller'ın bir başka yöntemi), paypal, doku
gibi yöntemleri kullanan kumar şirketleri kredi kartı gibi
yöntemlerde her türlü bilgiyi oyunculardan talep ediyorlar.
Örneğin, Neteller sisteminde online casino'ya girildikten sonra
"Neteller" yönteminin seçilmesi halinde casino sitesinden
başvuru yapılıyor. Oyuncuya hesap numarası, güvenlik kodu ve
şifre veriliyor.
Oyuncular
ile yapılan sözleşmede anlaşmazlık halinde sitenin ait olduğu
ülkenin yasalarının geçerli olduğu belirtiliyor. Örneğin
"Anlaşmazlıkların hallinde Gibraltar yasaları geçerlidir"
ibaresi yer alıyor. Ancak oyuncular Gibraltar' ın bir ülke ve
nerede olduğunu dahi bilmiyor. Üyelik yaş sınırı genellikle 18
olmasına karşın, hizmet verilen ülkenin kanuni yaş sınırı
esas alınıyor.
KUMAR VE
BAHİS NASIL OYNANIYOR?
Siteye
kayıt yaptırmak için, isim, adres, e-mail, doğum tarihi gibi
bilgiler isteniyor. Sonra müşteriye bir hesap açılıyor. Müşteri
bu hesaba Türk Lirası ya da döviz cinsinden para gönderiyor. Para
yatırırken daha çok kredi kartı tercih ediliyor. Kredi kartı
bilgilerini vermek istemeyenler ise havale gönderiyor. Bu arada
şirket oyunculara, "Havale dekontuna bahis ya da casino içindir
yazmayınız" notu iletiyor..
Kredi
Kartını kullanmak istemeyenler veya bankaların engellemeleri
nedeniyle kredi kartını kullanamayanlar için siteler "neteller,
netpay, paypal, doku" gibi alternatif ödeme şekillerini de
kabul ediyorlar. Bu ödeme türlerinde genellikle yüzde 2-3 oranında
transfer ücreti kesiliyor. Oyuncu kazandığı ilk gerçek kumar ya
da bahisten sonra fotograflı, resmi bir kimlik belgesi göndermek
suretiyle kayıt bilgilerini teyid etmek zorunda bırakılıyor.
Bilgilerin doğruluğu kanıtlanmadığı zaman ödeme yapılmıyor,
anlaşma feshediliyor.
İLK
TÜRK KUMAR SİTESİNİ BİR ABD' Lİ KURDU
İlk
Türkçe kumar sitesini; 2000 yılında, Türklerin sanal kumara
ilgisini farkeden Anthony Mataye adlı bir Amerikalı kurdu. Kumar
tutkunlarının yüzde 2,5' ini Türkler' in oluşturduğunu ortaya
çıkaran Mataye, Güney Amerika yakınlarındaki Antigua isimli bir
adaya giderek kumar lisansı aldı. Siteye isim olarak da Türkçe'
de oyun kağıtlarında en çok kullanılan kelimelerden biri olan
"as" sözcüğünün içinde olduğu bir isim seçti.
KUMAR
HASTASI NASIL TEŞHİS EDİLİR
Uzmanlara
göre haftada 60 saat internetin başında kalan birisi, aslında
bağımlı olmaya doğru yol almış demektir. Ruh sağlığı ve
hastalıkları uzmanı Dr.Kadir Türkcan' a göre şu 10 kriterden
beşini taşıyan birisi kumar bağımlısı olarak
değerlendiriliyor.
- Kumar oynama eylemi için aşırı kafa yorar
- Giderek artan miktarlarda kumar oynar.
- Kumar oynamamak için karar verir ancak kumar mekanlarından kurtulmayı başaramaz
- Kumar oynamayı azalttığında ve bıraktığında huzursuzluk duyar
- Sorunlarından kaçmak için kumar oynar
- Kaybettiğinde ertesi gün kazanmak için tekrar oynar
- Kaybettiğini kovalar
- Kumar oynadığını saklamak için çevresine yalan söyler. Kumara gerekli parayı bulmak için sahtekarlık, hırsızlık yapar
- Kumar yüzünden işinde, eğitiminde ve mesleğinde başarısızlığa uğrar
- Yaşadığı parasızlıktan kurtulmak için para sağlamak üzere başkalarından güven bekler.
KURTULMAK
MÜMKÜN
Sanal
kumar başta olmak üzere bağımlılıktan kurtulmanın yolları
şöyle sıralanıyor:
- Kumar bağımlılığının bir hastalık olduğu anlatılmalı
- Bu anlamda insanların bilinçlenmeleri sağlanmalı
- Bağımlıların yardım alabileceği yerler çoğaltılmalı
- Bağımlılık uzmanlarının yetiştirilmesi yönünde üniversiteler çaba sarfetmeli
- Parasal tüm işlemler bağımlıların ellerinden alınmalı.
- Kumar oynamayı hatırlatacak her şey hastadan uzaklaştırılmalı.
Kumarın
bir bağımlılık olduğu düşünülürse; özellikle internet
ortamındaki bu tip sitelerden çocukların korunması için gerekli
önlemlerin ebeveynleri tarafından alınması şarttır. Yetişkinler
açısından ise; yasaklamanın çözüm olmadığı düşünülerek,
tüm vatandaşların bu konuda sağlıklı şekilde bilgilendirilmesi
en kalıcı çözüm olacaktır.
Kaynakça:
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Kumar
- http://www.ozgureralp.av.tr/web/makaleler/sanal-kumar/
- http://www.atonet.org.tr/yeni/index.php?p=243&l=1
- http://www.kolaycasino.com/sanal-kumar-teknolojileri.html
