Büromun Konumu - Office Location

31 Mayıs 2011 Salı

E-KİTAPLAR; FIRSAT MI, YAYIN DÜNYASININ MP3' Ü MÜ?

Bundan yıllar önce Antalya Barosu Dergisinde yazı hayatıma e-kitapları konu alan bir makale ile başlamıştım. O zamanki yazımın başlığı “E-Kitap Devrimi” idi. Geçen yıllar devrim kelimesini kullanmakta ne kadar haklı olduğumuzu ortaya koydu.

Kısaca tekrarlamak gerekirse; E-Kitap, elimizde tuttuğumuz basılı kitapların elektronik ortama dönüştürülmüş biçimleridir. Yani sevdiğiniz bir yazarın eserini bilgisayar ekranında, cep telefonunuzda veya e-kitap okuyucunuzda Acrobat Reader, Microsoft Word ya da Reader gibi programları kullanarak okuyabilmekteyiz.

E-Kitapların bu kadar popüler olmasının nedeni; satış fiyatlarıdır. Zira basım, kağıt ve nakliye maliyetleri de olmadığından, fiyatları normal kitaplardan daha düşüktür. Özellikle daha önceki yıllarda oldukça pahalıya gelen yabancı dilde basılı veya yurt dışından alacağınız e-kitaplarda, gümrük, kargo masrafı da ödemeyeceğiniz için fiyatlar daha da avantajlı oluyor.

Dünyada da 10 yıllık bir teknoloji olan elektronik mürekkep (e-ink) icat edilinceye kadar, e-kitap pek yaygınlaşamadı. Kullanımı ürün katalogları, dergiler vb ile sınırlı kaldı. Çünkü gerek masaüstü, gerekse de dizüstü ve cep bilgisayarından kitap okumak göz için oldukça yorucu olmaktadır. Ayrıca cep ve dizüstü bilgisayarların bataryaları en fazla 3-4 saatlik bir okumaya imkan vermektedir.

Elektronik mürekkep ise bildiğimiz dijital kol saatlerine benzer bir teknolojinin ürünü. Kısaca yüzlerce mikro kapsül içine sıkıştırılmış özel bir karışımdan oluşan sıvı mürekkebin alttan verilen düşük elektrik akımı ile yukarı veya aşağıya hareketi ile görüntü oluşturulması esasına göre çalışıyor. Bu teknolojinin başlangıcında siyah ve 4 ton gri renk elde etmek mümkün iken, bugün 16 ton gri elde etmek mümkün. Ayrıca Çin' de bir firmanın 4 renkli e-mürekkep teknolojisini de geliştirmekte olduğu yabancı sitelerden gelen bilgiler arasında. Bu teknolojide ekranda görüntü bir defa oluşturulduktan sonra hiç enerji harcanmaması en büyük avantaj. Sadece e-kitabın sayfası değiştirilirken enerji tüketimi söz konusu. Böylece aynı pille ortalama 7.000-10.000 sayfa okunması mümkün oluyor.

E-Mürekkep teknolojisi ile çalışan e-kitap okuyucular bu devrimin en yararlı ürünleri. Dünyada ve ülkemizde çok sayıda firmanın ürünleri çevrimiçi (online) kitapçılar ve elektronik marketlerdeki yerlerini aldılar. Örnek vermek gerekirse Türkiye' de www.hepsiburada.com, www.idefix.com vb siteler ile teknosa ve bimeks gibi teknoloji marketleri sayabiliriz.

Türkiye' de satılan e-kitap okuyucular, açık mimaride tasarlanmış ürünler olup; telifsiz eserleri internetten direk indirerek okucunuza atabileceğiniz gibi, telifli eserleri de satın alarak okuyucunuza yükleyebilirsiniz.

Dünyadaki gelişimde benzer olmakla birlikte; ABD' de en büyük çevrimiçi kitapçı olan Amazon.com kendi e-kitap okuyucusu Kindle' ı kapalı mimarideki bir sistem olarak piyasaya sundu. 3G üerinden internete bağlanabilen bu cihazla sadece amazon.com dan satın alacağınız ürünleri okuyabiliyorsunuz. Birçok kitap yanında günlük gazetelerin de elektronik abonelikleri amazon.com' da satılmakta. ABD' nin bir diğer büyük yayın evi Barnes&Noble' ın da Nook adında benzer özelliklere sahip bir e-kitap okuyucusu var.

ABD' de yayımlanan istatistikler, ilk defa bu sene e-kitap satışlarının basılı kitap satışlarını geçtiğini gösteriyor. Gelişen teknolojiye ayak direyen birçok yayın evi, zarar ettiklerini açıkladılar. Dolayısıyla nasıl Gutenberg' in icadı olan matbaa makineleri, el yazması kitapları koleksiyonluk hale getirdiyse; e-kitap teknolojisi de basılı kitapları çok yakında aynı kaderi paylaşmaya zorlayacak.

Bugün ülkemizde telifli eserlerden 1500' e yakını e-kitap olarak satışta. Ayrıca yabancı dilde satışta olan 10.000' lerce kitap var. Bunun yanında günlük gazeteler ile aylık dergilerin de, e-kitap versiyonları var.

Örnek olarak Hürriyet gazetesini her gün bayiden alırsanız size aylık maliyeti 17,00TL olurken, e-kitap biçim inde (formatında) satın alırsanız aylık abonelik sadece 2,00TL. Yine Nedim Şener' in “Dink Cinayeti ve İstihbarat Yalanları” adlı kitabının basılı olanının satış fiyatı 19,00TL iken, e-kitap biçiminde olanının satış fiyatı 9,50TL.

Bu fiyatların ilerleyen dönemde daha da düşeceği kanısındayız. Zira şu anda Maliye Bakanlığı' ndan görüş bekleyen çevrimiçi kitap satış firmaları, riske girmemek için halen e-kitapları yazılım olarak değerlendirip %18 KDV ile satmaktadırlar. Bakanlığın olumlu görüş bildirmesi halinde e-kitaplar da normal kitaplar gibi %8 KDV ile satılabilecektir.

E-Kitapların yaygınlaşması ile kağıt tüketimi azalacak, dünyayı sarsan çevre felaketlerinin önüne de geçmek mümkün olabilecektir. Özellikle her sene okullarda öğrencilere dağıtılan ders kitaplarının elektronik ortama taşınması, sağlanacak tasarruf bakımından ülkemiz adına çok önemlidir. İlkokula başlayan öğrenciye verilecek e-kitap okuyucu cihaza, öğrencinin üniversiteden mezun oluncaya kadar ihtiyaç duyacağı tüm kitapları kolayca yüklenebilecektir. Bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı' nın pilot illerde çalışmalar yaptığı bildirilmekte.

Kültür Bakanlığı arşivinde bulunan kitaplar ile telifi kendisine ait kitapları, ücretsiz olarak e-kitap biçiminde sitesinde dağıtmaya başladı. Umarız Milli Eğitim Bakanlığı da bu kervana katılır ve özellikle Hasan Ali Yücel Klasikleri gibi telifi ortadan kalkmış klasik eserleri e-kitap olarak öğrencilerin kullanımına açar.

E-Kitaplar rekabetçi fiyatları ile korsan kitap olgusunu da ortadan kaldıracaktır. Bu nedenle yayınevleri ve Devlet tarafından desteklenmesi gerektiği düşüncesindeyiz. Yayınevleri e-kitaplara karşı olmak yerine teknolojiyle barışık olmaları durumunda, bu devrimi bir fırsata dönüştürebilirler. Zira telifli kitaplar, e-kitap olarak satılırken şifrelenmekte ve sadece satın alan kişinin cihazında çalışmaktadırlar. Dolayısıyla korkular yersizdir.

Ayrıca ülkemizde okuyucusu pek fazla olmayan yüzlerce konuda kaynak eser mahiyetinde olan ve yeni basıları olmayan kitapçılarda da stokları tükenmiş binlerce eser var. Bunların yeniden basılması, maliyetler nedeni ile mümkün olmadığından kitaplar ancak sahaflarda aranarak bulunabiliyordu. Halbuki e-kitapların basım maliyetleri olmadığından; yayımlanması için pek az masraf gerekmektedir. Bu nedenle baskısı tükenmiş, az satan kitaplar için e-kitaplar uygun bir çözüö olmaktadır.

Geleceğe, bilgiye sahip olan ve onu kullanmasını bilen toplumlar yön verecektir. Bunun yolu da ancak ve ancak okumaktan geçer. E-kitaplar sadece ülkemiz için değil tüm dünyada insanlık için büyük fırsatlar sunmaktadır.